Σημείωση: Αυτό το άρθρο βασίζεται μόνο στην ιταλική νομοθεσία. Για άλλες χώρες, ελέγξτε τους τοπικούς κανονισμούς.
ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
Όταν αναφερόμαστε στην συναίνεση γενικά, καθιερώνουμε μια συμφωνία μεταξύ των αποφάσεων και των ιδεών ενός ή περισσότερων ανθρώπων. Θα θέλαμε να ξεκαθαρίσουμε ότι, με βάση αυτόν τον ορισμό, παρόλο που οι ακτινολογικές διαδικασίες στον οδοντιατρικό τομέα (OPG, ENDORAL, CBCT) περιλαμβάνουν σχετικά χαμηλές δόσεις ακτινοβολίας και είναι μη επεμβατικές, οποιοσδήποτε υποβάλλεται σε θεραπεία ή στην περίπτωσή μας, σε εξέταση διάγνωσης, πρέπει να ενημερώνεται με ορολογία κατάλληλη, αλλά και απλή.
Σκοπός είναι οι πληροφορίες να γίνουν πιο κατανοητές στον ασθενή. Με αυτόν τον τρόπο, θα είναι αυτοί που θα αποφασίσουν από μόνοι τους αν θα πραγματοποιήσουν την εξέταση ή όχι.
Με την απόκτηση συγκατάθεσης ενημέρωσης, μπορούμε να έχουμε τη συγκατάθεση του ασθενούς (πλήρη ή μερική), διαφωνία ή ανάκληση, σε σχέση με αυτό που του προτάθηκε από το γιατρό, ολοκληρώνοντας έτσι τη διαδικασία.
Η άρνηση να υποβληθεί ο ασθενής σε συγκεκριμένη υγειονομική περίθαλψη είναι επιλογή που προστατεύεται από το άρθρο του Συντάγματος Αρθ. 32, για την προστασία της υγείας. Θα είναι ευθύνη του ειδικού να βρει έναν εναλλακτικό τρόπο για το σχεδιασμό της θεραπείας.
ΒΑΣΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΓΚΑΤΑΘΕΣΗΣ ΕΝΗΜΈΡΩΣΗ
Το άτομο που προετοιμάζει συγκατάθεση ενημέρωσης έχει ένα πολύπλοκο έργο να πραγματοποιήσει, καθώς πρέπει να λάβει υπόψη συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Τα βασικά στοιχεία είναι η σαφήνεια και η κατανόηση. Επιπλέον το έγγραφο πρέπει να είναι πλήρες, λεπτομερές και ενημερωμένο.
Από νομοθετική άποψη, η ιατρική εξέταση πρέπει πρώτα να αιτιολογείται από τον ειδικό (Άρθ. 3, Νομοθετικό Διάταγμα 187/2000). Άρα το άτομο που υπογράφει το έντυπο, πρέπει να γνωρίζει κάποιες βασικές έννοιες που σχετίζονται με τις ακτινολογικές εκθέσεις που περιλαμβάνονται ήδη στο έντυπο, οι οποίες, μερικές φορές, μπορούν να συμπληρωθούν με κάποιες ερωτήσεις που ο ασθενής ίσως κάνει στους γιατρούς, ή στους ίδιους τους επαγγελματίες υγείας.
Σε κάθε περίπτωση, η DentQ διατηρεί το δικαίωμα να πραγματοποιήσει όλες τις διαδικασίες για τη διασφάλιση της βελτιστοποίησης της υπηρεσίας, από περιοδικούς ελέγχους των οργάνων, έως την επιλογή προσωπικού, επαρκώς εκπαιδευμένου, για την ελαχιστοποίηση των δόσεων, την μείωση των περιττών εκθέσεων και την παροχή οποιασδήποτε απαραίτητης πληροφορίας, για τους κινδύνους και επίσης να διαχειρίζονται φυσικά τα συλλεγόμενα δεδομένα, με απόλυτη εμπιστευτικότητα (άρθ. 4.8, Νομοθετικό Διάταγμα 187/2000).
ΤΟ ΕΝΤΥΠΟ
Το έντυπο δεν πρέπει να είναι πολύ μεγάλο, ούτε πολύ τεχνικό, αλλά να είναι επεξηγηματικό, ενώ πρέπει επίσης να αποτελείται από ένα σημείο για την εισαγωγή των προσωπικών δεδομένων και την αναφορά του είδους της εξέτασης που ζητά ο ειδικός. Μπορεί να είναι είτε σε έντυπη μορφή, είτε να υποβάλλεται μέσω ψηφιακών συστημάτων (υπολογιστής, tablet ή επίσημη εφαρμογή). Πρέπει επίσης να φυλάσσεται και να αρχειοθετείται για χρόνια, έτσι ώστε να είναι προσβάσιμο, εάν ζητηθεί (άρθ. 12, Νομοθετικό Διάταγμα 187/2000).
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΗ ΣΗΜΕΙΩΣΗ
Επιπλέον, το έντυπο θα πρέπει να περιέχει ορισμένα ενημερωτικά στοιχεία για την εξέταση.
Γενικά πρέπει να απαντάει στα παρακάτω:
- Τι είναι αυτό;
- Σε τι χρησιμεύει;
- Πώς πραγματοποιείται;
- Υπάρχουν επιπλοκές;
- Χρειάζεται συγκεκριμένη προετοιμασία;
Αυτά θα συνοδεύονται από σύντομες νομοθετικές υπενθυμίσεις για την ακτινοπροστασία και θέματα που θα καταστήσουν δυνατή τη διεξαγωγή της εξέτασης, διατηρώντας τα υψηλότερα επίπεδα ασφάλειας.
Η συγκατάθεση ενημέρωσης χρησιμεύει για την έγκριση μιας συγκεκριμένης ιατρικής πράξης. Χωρίς αυτήν, καμία ιατρική περίθαλψη δεν επιτρέπεται και εμπίπτει στο νόμο «Περί εξαιρέσεων εκτάκτων περιστατικών». Είναι υποχρεωτικό για το γιατρό να ενημερώσει και να λάβει συγκατάθεση του ασθενούς, πριν από την πραγματοποίηση της διαδικασίας. Ο χρόνος και ο τρόπος πρέπει να επιτρέπουν στον ασθενή να αναλογιστεί τις πληροφορίες που έλαβε και στη συνέχεια, όπως ήδη αναφέρθηκε και παραπάνω, να αποφασίσει μόνος του εάν θα αποδεχτεί τη διαδικασία ή όχι.
ΕΙΔΙΚΕΣ ΕΞΟΥΣΙΟΔΟΤΗΣΕΙΣ
- Για ανήλικους:
Υπάρχει επίσης μια ενότητα για τις εξουσιοδοτήσεις ανήλικων, η οποία πρέπει να είναι υπογεγραμμένη από γονέα ή από κηδεμόνα.
- Για έγκυες ή πιθανολογούμενες έγκυες:
Υπάρχει πρόσθετη ενότητα για ασθενείς με πιθανή ή διαγνωσμένη εγκυμοσύνη, το οποίο αποτελεί πρόσθετο στοιχείο κινδύνου σε περίπτωση έκθεσης σε ραδιογενή πηγή.
Είναι γνωστό ότι η ακτινοβολία αυτού του είδους, μπορεί να προκαλέσει αλλοιώσεις στα κύτταρα, ιδιαίτερα σε εκείνα που βρίσκονται σε αναπαραγωγική δραστηριότητα (όπως τα εμβρυϊκά κύτταρα). Ωστόσο πρέπει να τονιστεί ότι στα περισσότερα περιστατικά, οι ακτινολογικές εξετάσεις μπορούν να πραγματοποιηθούν υπό συνθήκες εύλογης ασφάλειας, ακόμα και κατά τη διάρκεια εγκυμοσύνης, συγκριτικά με την αμελητέα ποσότητα ακτινοβολίας, την απόσταση από την κοιλιά του ανατομικού τμήματος που θα εξεταστεί και τη χρήση κατάλληλης προστασίας.
ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ
Η τελευταία ενότητα του εντύπου συγκατάθεσης ενημέρωσης, σχετίζεται με τη διαχείριση ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων και είναι εξίσου σημαντικό με τα παραπάνω. Τα ληφθέντα δεδομένα που αφορούν τον ασθενή και τυχόν διαδικτυακές μεταφορτώσεις που πραγματοποιήθηκαν (επεξεργασία εικόνας, διαδικτυακές αναφορές, ψηφιακά αρχεία κ.λπ.) πρέπει να είναι εξουσιοδοτημένα. Η διαδικασία είναι αναστρέψιμη και σε κάθε περίπτωση ο ασθενής δεν είναι υποχρεωμένος να υπογράψει κάτι αν δεν πειστεί πλήρως.
Επεξεργάστηκε από τον Δρ. Enrico Cammarella – Επικεφαλής Ακτινολόγος στην DentQ Ιταλίας
